Enkelpolige schakelaar vervangen

De naam zegt het zelf, bij een enkelpolige schakelaar wordt slechts één van beide polen (of draden) die naar een lamp gaan geschakeld. De andere draad blijft altijd onder spanning staan. Dit heeft tot gevolg dat indien je de lamp gaat vervangen de zekering steeds moet uitgeschakeld worden en het dus niet volstaat de lamp via de schakelaar te doven.

Een schema van een enkelpolige schakelaar wordt weergegeven in figuur 1. Merk op dat men voor de niet geschakelde draad de blauwe of nuldraad gebruikt als deze aanwezig is. Ook al is deze niet helemaal vrij van spanning, dit leidt zoiezo tot een veiliger situatie dan een fazedraad die continu onder spanning staat. Zie ook het artikel over Driefasenspanning.

Enkelpolige lichkring. Links open, rechts gesloten.

Figuur 1: Enkelpolige lichkring. Links open, rechts gesloten.

In een doe het zelf zaak of op het internet vind je heel gemakkelijk een enkelpolige schakelaar. Hou er even rekening mee dat de grote merken zoals Niko en BTicino doorgaans eenvoudiger te monteren zijn dan de goedkopere huismerken. In de praktijk doen ze echter allemaal wat ze beloven. Let er ook op dat je de goede schakelaar koopt. Naast enkelpolige schakelaars bestaan er ook dubbelpolige-, wissel- en kruis-schakelaars.

Aan de slag nu:

  1. Schakel eerst de zekering uit die de lichtkring bedient waaraan je gaat werken.
  2. Demonteer de schakelaar. Dit is voor elk merk een beetje anders. Doorgaans verwijder je eerst met een platte schroevendraaier het schakelplaatje zelf en afhankelijk van het merk ook de omranding. Daarna wordt het binnenwerk van de schakelaar uit het contactdoosje gevezen (meestal kleine vijzen met kruiskop).
  3. Maak de draden los die door de oude schakelaar geschakeld worden en sluit ze aan op de nieuwe schakelaar. Het handige bij een enkelpolige schakelaar is dat er slechts 2 ingangen voorzien zijn waarop draden kunnen worden aangesloten dus vergissen is eigenlijk niet mogelijk. Een voorbeeld zie je in figuur 2. Eén van beide geleiders kan, zoals je op de figuur kan zien, eenvoudig aan elkaar gezet worden met een rapidklem.
  4. Monteer de schakelaar opnieuw in zijn behuizing.
  5. Schakel de zekering in en test of alles werkt.
Schakelaar_enkelpolig_001

Figuur 2: aansluitschema enkelpolige schakelaar. In deze opstelling werd een rapidklem gebruikt voor de niet geschakelde geleider.